Alle aansprakelijkheid die niet voortvloeit uit een overeenkomst, maar die voortvloeit uit de wet, wordt wettelijke aansprakelijkheid genoemd. De rechtsgronden voor deze aansprakelijkheid worden in de wet gevonden en wel omschreven als verbintenissen uit de wet. Hierbij maakt men een onderscheid tussen aansprakelijkheid uit onrechtmatige daad en aansprakelijkheid uit rechtmatige daad.

Aansprakelijkheid uit onrechtmatige daad

De onrechtmatige daad is in Nederland geregeld in artikel 6:162 BW.

• Hij die jegens een ander een onrechtmatige daad pleegt, welke hem kan worden toegerekend, is verplicht de schade die de ander dientengevolge lijdt, te vergoeden.

• Als onrechtmatige daad worden aangemerkt een inbreuk op een recht en een doen of nalaten in strijd met een wettelijke plicht of met hetgeen volgens ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer betaamt, een en ander behoudens de aanwezigheid van een rechtvaardigingsgrond.

• Een onrechtmatige daad kan aan de dader worden toegerekend, indien zij te wijten is aan zijn schuld of aan een oorzaak welke krachtens de wet of de in het verkeer geldende opvattingen voor zijn rekening komt.

De onrechtmatige daad  is een inbreuk op een recht en een doen of nalaten in strijd met een wettelijke plicht of met hetgeen volgens ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer betaamt, tenzij er sprake is van een rechtvaardigingsgrond.

Contractuele aansprakelijkheid

Met het tekenen van een contract bent u verplicht om dit contract ook na te komen. Indien afspraken uit een contract niet worden nagekomen, is er sprake van contractuele aansprakelijkheid. Dit is het geval wanneer een leverancier niet levert, de verkeerde goederen levert of als de goederen niet in goede staat verkeren. Maar ook wanneer een huurder schade aanbrengt aan een bedrijfsruimte of als een ICT dienstverlener een fout heeft gemaakt. De schade die hieruit voorkomt, moet door deze partij dan worden vergoed.

Hoofdelijke aansprakelijkheid

Hoofdelijke aansprakelijkheid van een persoon of rechtspersoon voor een verplichting betekent dat deze afzonderlijk gedwongen kan worden de verplichting na te komen, ook al zijn anderen ook aansprakelijk. Wanneer bijvoorbeeld meerdere personen gezamenlijk een schuld aangaan, dan kan de schuldeiser het volledige bedrag bij elk van hen opeisen. De schuldeiser heeft tegenover ieder van hen recht op nakoming van het geheel. Degene die wordt aangesproken voor het geheel heeft overigens wel regres op zijn medeschuldenaren, dat wil zeggen hij kan het deel waarvoor hij "te veel" is aangesproken bij die medeschuldenaren opeisen.

In een vennootschap onder firma zijn alle vennoten hoofdelijk aansprakelijk.