Als u gaat samenwonen is er wettelijk niets geregeld tussen u en uw partner. Dit houdt niet in dat gaan samenwonen geen gevolgen heeft. Onder bepaalde voorwaarden wordt u namelijk fiscaal partner. Dit kan in sommige gevallen belastingvoordelen opleveren. Daarnaast kan het samenwonen met een partner ook gevolgen hebben voor een uitkering of de hoogte van een uitkering.
U kunt er voor kiezen om samen met uw partner een samenlevingsovereenkomst te sluiten. In deze overeenkomst kunt u bijvoorbeeld maken afspraken over de kosten van de huishouding, over de vraag welke goederen wel en niet gemeenschappelijk zijn en of u over een weer recht krijgt op (nabestaande)pensioen.
Een samenlevingsovereenkomst is vormvrij. Dat houdt in dat de wet geen regels voorschrijft, welke afspraken er in deze overeenkomst moeten worden opgenomen. U kunt uw samenlevingsovereenkomst bij de notaris laten opstellen. Dat is niet verplicht. U kunt ook samen – zonder tussenkomst van een notaris – een samenlevingsovereenkomst opstellen.
Wel is het zo dat de pensioenverzekeraars bij afspraken over (nabestaanden)pensioen de voorwaarde stellen dat de samenlevingsovereenkomst door een notaris wordt opgesteld.
Onderhoudsverplichting
In een samenlevingscontract kunt u over en weer afspraken maken over ieders bijdrage in de kosten van de huishouding. Als u geen samenlevingscontract heeft opgesteld, heeft u geen onderhoudsplicht ten opzichte van elkaar. U bent dus niet verplicht om elkaar financieel te ondersteunen tijdens het samenleven. Evenmin is er een alimentatieverplichting na afloop van de samenleving.
Verzorging en opvoeding van de kinderen
Als u samen met uw partner kinderen heeft dan bent u – ook al heeft u geen samenlevingscontract – ieder verplicht om uw beider kinderen (financieel) te verzorgen en op te voeden.
Vermogen en bezittingen
Als u gaat samenwonen blijven alle goederen van u privé. In beginsel zijn de goederen van u en en uw partner dus niet gemeenschappelijk. In een samenlevingscontract kunt u hiervan afwijken. U kunt bijvoorbeeld bepalen dat goederen gemeenschappelijk worden. Ook kunt u bepalen dat bijvoorbeeld de woning gemeenschappelijk wordt.
Pensioen
De meeste pensioenfondsen hebben ook voor niet getrouwde of geregistreerde partners de mogelijkheid gecreëeerd om een vorm van partnerpensioen op te bouwen. Dit partnerpensioen geeft recht op een uitkering bij het overlijden van de andere partner.
Als u dit geregeld wilt hebben, kunt u het beste een samenlevingscontract bij een notaris laten opstellen. De meeste pensioenverzekeraars stellen een notariële akte namelijk als voorwaarde om voor niet-gehuwden in aanmerking te komen voor partnerpensioen.
Het voeren van elkaars geslachtsnaam
Als u gaat samenwonen en/of een samenlevingscontract afsluit kunt u niet de geslachtsnaam van uw partner voeren. Dit kan alleen als u trouwt (of bij een geregistreerd partnerschap).
Aanverwantschap
Als u gaat samenwonen of een samenlevingscontract afsluit met elkaar, ontstaat er geen aanverwantschap met de familie van uw partner.
Erfgenaamschap
Als u gaat samenwonen en/of een samenlevingscontract afsluit ontstaat er geen erfgenaamschap. Wel kunt u bij testament laten bepalen dat u partner goederen erft als u mocht komen te overlijden.